Kafese bes maymun koyarlar. Ortaya da bir merdiven konur ve tepesine de iple bir kangal muz asilir. Her bir maymun merdivenleri cikarak muzlara ulasmak istediginde disaridan uzerine soguk su sıkılır.
Her bir maymun ayni denemeyi yapar, buz gibi soguk suyla islatilir.
Daha sonra islanmis maymunlardan biri daha yeni bir maymunla degistirilir. Ve o da merdivene ilk yaptigi atakta dayak yer. Bu maymunu en siddetli ve istekli doven de biraz once digerleri tarafindan engellenen ve ilk dayagi yiyen birinci yeni maymundur.
Butun maymunlar bu denemeler sonunda sirilsiklam islanirlar. Bir sure sonra muzlara dogru hareketleneni diger maymunlar engellemeye baslar.
Su kapatilip maymunlardan biri disari alinir, yerine yeni bir maymun konulur. İlk yaptigi is, kosup muzlara ulasmak icin merdivene tirmanmak olur. Fakat diger dort maymun buna izin vermez ve yeni maymunu bir de doverler.
Islak maymunlardan ucuncusu de degistirilir. Bu da ilk ataginda digerleri tarafindan cezalandirilir. Diger dort maymundan yeni gelen ikisinin en yeni gelen maymunu niye dovdukleri konusunda hic bir fikirleri yoktur ama en istahli dovenler de onlardir.
Sonra en bastaki islanan maymunlarin dorduncu ve besincisi de yenileriyle degistirilir. Ama tepelerinde o bir kangal muz hala asili oldugu halde artik hicbiri merdivene yaklasmamaktadir.
Neden mi?
Çunku burada isler boyle gelmis ve boyle gitmektedir!!!
****
Hayatimiz boyunca isyerinde, arkadaslar, esler, aile uyeleri arasinda ve hatta toplumun genelinde bu tarz bir anlayisla sik sik karsilasiriz. Önumuzde iki secenek vardir:
* Ya maymun olmayi kabul edip, digerleri gibi hayatimizdan memnun olmaya baslar, varolan duzenin en koyu savunucusu olup, karsi cikani da herhangi mantikli bir sebep olmaksizin asagilamaya devam ederiz;
* Ya da sinirlari zorlayip, merdiveni tirmanma cesaretini gosteririz.
****
“İki sey sinirsizdir: evren ve insanoglunun ahmakligi… İlkinden o kadar da emin degilim!”
Albert Einstein
